Sidebar

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

28
Πεμ, Μαρ

ΠΟΕΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΘΕΜΑ:   Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (Ατομικοί Ιατρικοί Φάκελοι)

ΣΧΕΤ. :   α.   Ν. 3850/2010 (ΦΕΚ Α΄ 84, «Κύρωση του Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων»)

              β.   Υπ΄ αριθμ. πρωτ. οικ. 20911/26-09-2019/ΥΠΕΚΑ/ΣΕΠΕ

              γ.   ΣΥΑ ΥΠΕΘΑ 2022

              δ.  Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 1376/2022 έγγραφό μας

              ε.  Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 1461/2022 έγγραφό μας

              στ.  Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 340/2023 έγγραφό μας

              ζ.    Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 1170/2023 έγγραφό μας

              η.  Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 1273/2023 έγγραφό μας

              θ.  Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 1432/2023 έγγραφό μας

              ι.    Υπ΄ αριθμ. πρωτ. 019/2024 έγγραφό μας

              Κύριε Υπουργέ.

Η Ομοσπονδία μας διαρκώς αναδεικνύει τεκμηριωμένα το ζήτημα της μη / πλημμελούς τήρησης του (α) σχετικού πλαισίου περί την προστασία της Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων. Ένας από τους μείζονες πυλώνες που αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας τα προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου στις ΕΔ, είναι η τήρηση Ατομικών Ιατρικών Φακέλων (ΑΙΦ) στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την παρα.2 του άρθρου 2 του ΚΝΥΑΕ και οι οποίες δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις του (β) σχετικού. Με το σχετικό (ε) έχουμε ασχοληθεί ενδελεχώς με το ζήτημα.

Υπενθυμίζουμε ότι, η τήρηση ατομικών ιατρικών φακέλων προβλέπεται στο πλαίσιο των άρθρων 18 (παρα.9) και 25 (παρα.3) του ΚΝΥΑΕ, υπό την επιφύλαξη των άρθρων 42 και 43 του ιδίου, ως επίσης και από οικείο πρότυπο των ΕΔ [σχετικό (γ)].

Βρισκόμαστε σε μια χρονική συγκυρία, που η Υπηρεσία, αγνοώντας τις αγωνιώδεις προειδοποιήσεις μας ήδη πριν ακόμα ψηφιστεί ο ν.5018/2023 (Α΄ 25) [σχετικά  (στ) και (η)], έχει αρχίσει και απολύει στρατιωτικούς που αντιμετωπίζουν θέματα υγείας διά της επαναφοράς του παλαιότερου, απάνθρωπου πλαισίου. Ως τραγική ειρωνεία, πλήθος θέσεων σε Υπηρεσίας Ξηράς εξακολουθούν να παραμένουν κενές, αλλά προσωπικό απολύεται λόγω μη ύπαρξης κενών οργανικών θέσεων και παρόλο που οι ανά περίπτωση Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές γνωμοδοτούν περί του αντιθέτου, δηλαδή της δυνατότητας παραμονής των στελεχών.

Με το (η) σχετικό έγγραφό μας, το οποίο σας επαναποστέλλουμε, και συνδυαστικά με την εκκρεμότητα οριστικής επίλυσης του προβλήματος μη αναγνώρισης των επαγγελματικών ασθενειών και συνδρόμων από την Πολιτεία, είχαμε επισημάνει ότι, οι διαδικασίες που ακολουθούνται διαφαίνεται ότι περιορίζονται μόνο στην διαπίστωση των εξελίξεων περί την τρέχουσα κατάσταση της πάθησης, με αποτέλεσμα να μην ελέγχουν επαρκώς εάν το πρόβλημα υγείας ενδέχεται να σχετίζεται με την Υπηρεσία («ένεκα αυτής»). Κοινώς, η όλη διαδικασία δείχνει να πάσχει σε πολύ μεγάλο βαθμό, διότι ως έχουμε αναδείξει κατ’ επανάληψη [ενδεικτικά ως (θ) σχετικό], στις ΕΔ μόνο ελάχιστα (και κατά βάσιν μόνο επιφανειακά) τηρούνται οι προβλέψεις του ΚΝΥΑΕ, σύμφωνα με τον οποίον ο εργοδότης (που κατά το νόμο είναι ο ΥΕΘΑ) οφείλει να αναλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες βελτίωσης των συνθηκών εργασίας. Ένα μέτρο εξ αυτών είναι και η προσαρμογή της εργασίας στον άνθρωπο διά της βελτίωσης των συνθηκών (στο πλαίσιο άρθρων 17, 18, 42 και 43 του ιδίου).

Ειδικότερα υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με τα ισχύοντα (άρθρο 17 του Κώδικα) ο εργοδότης λαμβάνει υπόψιν τις υποδείξεις του Ιατρού Εργασίας, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται η δυνατότητα «αρχικής τοποθέτησης και αλλαγής θέσης εργασίας για λόγους υγείας, σωματικής ή ψυχικής, προσωρινά ή μόνιμα, καθώς και ένταξης ή επανένταξης ατόμων που υφίστανται διακρίσεις ή θυμάτων βίας και παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης, καθώς και θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στην παραγωγική διαδικασία, ακόμη και με υπόδειξη αναμόρφωσης ή εύλογων προσαρμογών της θέσης εργασίας» (παρα.2ε).»»

Από τα παραπάνω καθίσταται προφανές ότι η μη (ή έστω πλημμελής) τήρηση των ΑΙΦ (όχι μόνο ως φακέλους, αλλά συνολικά ως Διαδικασία) εκ των πραγμάτων δημιουργεί συνθήκες μη τήρησης του νόμου. Αποτέλεσμα αυτής της κύριας μη συμμόρφωσης είναι οι απολύσεις του προσωπικού για λόγους υγείας, όπου, εξ όσων μας έχει μεταφερθεί, σε καμία εκ των περιπτώσεων δεν φέρεται να έχει ληφθεί υπόψιν τυχόν περιεχόμενο του ΑΙΦ (την ύπαρξη του οποίου αγνοούσαν πιθανώς και όλα τα απολυθέντα στελέχη). Με τη σειρά του αυτό συνεπάγεται ότι, τα στελέχη απολύθηκαν δίχως, προηγουμένως, να εξαντληθούν οι δυνατότητες αλλαγής σε θέση εργασίας, για το λόγο ότι δίχως ΑΙΦ δεν μπορεί να υφίσταται γνωμάτευση Ιατρού Εργασίας.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν σταματά σε αυτό το σημείο: με το (ζ) σχετικό έχουμε τεκμηριώσει ότι, το νέο «υπόδειγμα» Ατομικού Ιατρικού Φακέλου του ΣΥΑ ΥΠΕΘΑ 2022 [υπό τον τίτλο «Ιατρικός Φάκελος Επαγγελματικού Κινδύνου», προσθήκη 27 στο (γ) σχετικό] φέρει πεδία για υπογραφές από το Γραφείο ή Τμήμα Υγείας και Ασφάλειας (ΓΥΑ/ΤΥΑ) και το Διοικητή. Εν λόγω ενέργεια, όπως έχουμε τεκμηριώσει επαρκώς, ισοδυναμεί με λήψη γνώσης επί πληροφοριών που προστατεύονται από απόρρητο και επί των οποίων τα προαναφερθέντα πρόσωπα δεν έχουν λόγο γνώσεως. Κοινώς, πρόκειται για εξ ορισμού «επεξεργασία» δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και μάλιστα ειδικών κατηγοριών (πρώην «ευαίσθητα»).

Ανωτέρω (δεύτερη) κύρια μη συμμόρφωση, η οποία τεκμηριώνεται από το συνολικό πλαίσιο περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα [ν.4624/2019 (Α΄ 137), GDPR, ν.34182005 (Α΄ 287)] ουσιαστικά επιβάλει τη γνωστοποίηση απορρήτων θεμάτων υγείας προς τη Διοίκηση από το στέλεχος, παρακάμπτοντας τη συγκατάθεση του εργαζομένου, εάν ο τελευταίος «επιθυμεί» να προχωρήσει σε συμπλήρωση ΑΙΦ η γνωστοποίηση καθίσταται υποχρεωτική. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του εργαζομένου. Ομοίως, δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο συγκατάθεσης, καθώς δεν υφίσταται πλαίσιο που να δικαιολογεί την αυθαιρεσία του προαναφερθέντος υποδείγματος προσθήκης 27.

Συναφώς των ανωτέρω και ειδικά για τις περιπτώσεις απολύσεων για λόγους υγείας, επειδή τα στελέχη που έχουν επικοινωνήσει μαζί μας ανέρχονται σε εκατοντάδες, έχουμε διαπιστώσει ότι η Υπηρεσία ουδέποτε ενημέρωσε τα στελέχη για τα δικαιώματά τους, γεγονός που θεωρούμε ανεπίτρεπτο, αφού δείχνει το πιο αποκρουστικό, κυνικό πρόσωπό της. Η Ομοσπονδία μας εντόπισε έγκαιρα το πρόβλημα, και όντας η μόνη (με τις Ενώσεις της) που αντέδρασε συστηματικά και συντονισμένα, προβήκαμε στην έκδοση δύο ενημερωτικών ανακοινώσεων (1/9/23 και 26/9/23) προς τα στελέχη που απολύθηκαν ή φοβούνται ότι θα απολυθούν. Εντούτοις, εδώ προκύπτει νέο πρόβλημα.

Επιπλέον των ανωτέρω, σύμφωνα με την παρα.1 του άρθρου 16 του ν. 2690/1999 (Α΄ 45) «Η διοικητική πράξη είναι έγγραφη, αναφέρει την εκδούσα αρχή και τις εφαρμοζόμενες διατάξεις, φέρει δε χρονολογία, καθώς και υπογραφή του αρμόδιου οργάνου. Στην ατομική διοικητική πράξη αναφέρεται, επίσης, η τυχόν δυνατότητα άσκησης της, κατ' άρθρο 25, ειδικής διοικητικής, ή ενδικοφανούς, προσφυγής, γίνεται δε μνεία του αρμόδιου για την εξέταση της οργάνου, της προθεσμίας, καθώς και των συνεπειών παράλειψης της άσκησης της. Προσφυγή που ασκείται σύμφωνα με τις προαναφερόμενες πληροφορίες της υπηρεσίας δεν μπορεί να παραγάγει συνέπειες σε βάρος του προσφεύγοντος. Η παράλειψη αναφοράς των εφαρμοζόμενων διατάξεων, καθώς και των κατά τη δεύτερη περίοδο στοιχείων, δεν επάγεται ακυρότητα της πράξης.»

Πολλά στελέχη, στα οποία γνωστοποιήθηκαν οι διοικητικές πράξεις της αποστρατείας τους για λόγους υγείας, μας γνωστοποίησαν τα περιεχόμενα εν λόγω πράξεων. Προς πολύ μεγάλη μας (αρνητική) έκπληξη διαπιστώσαμε ότι, σε καμία εξ αυτών δεν μνημονεύονται τα δικαιώματα του προσωπικού, ήτοι οι προθεσμίες για προσφυγή και προσβολή της απόφασης, προφανώς στο πλαίσιο της αξιοποίησης μιας «δυνατότητας» που προκύπτει από το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου περί έλλειψης αναφοράς. Τι κυνισμός. Όσον αφορά την ύπαρξη «πλούσιας», εξ όσων γνωρίζουμε, νομολογίας που δικαιώνει στελέχη που απολύθηκαν λόγω «μη ύπαρξης υπηρεσιακών αναγκών», ούτε λόγος να γίνεται.

Διερωτώμεθα λοιπόν, μήπως γι’αυτό μια από τις κυριότερες σπουδές του ν.5018/2023 (αποκαλούμενου και νόμου «μέριμνας») ήταν η κατάργηση των Γραφείων Νομικής Προστασίας Στελεχών (Γ.ΝΟ.Π.Σ.); Διότι, πλέον, καθίσταται προφανές ότι δεν γίνεται λόγος για μη «απλή» τήρηση του αλλά για συνολικό ξεχαρβάλωμα που καταλήγει στην πλήρη άγνοια των δικαιωμάτων του προσωπικού.

              Κύριε Υπουργέ.

Έχουμε αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας, πόσες παρενέργειες μπορεί να έχει η μη (ή έστω, πλημμελής) τήρηση του νόμου, μόνο σε ένα (κρίσιμο) πεδίο του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το πρόβλημα αφορά τους Ατομικούς Ιατρικούς Φακέλους από τη μη τήρηση των οποίων προκύπτει:

  • Αδυναμία προσαρμοργής της εργασίας των στον άνθρωπο.
  • Αδυναμία βελτίωσης συνθηκών εργασίας.
  • Αδυναμία εντοπισμού ευθυνών της Υπηρεσίας στην πρόκληση θεμάτων υγείας («ένεκα αυτής»).
  • Απολύσεις προσωπικού.
  • Περαιτέρω απώλεια θεμελιωδών δικαιωμάτων (όπως η μη τήρηση των προθεσμιών ένεκα άγνοιας).
  • Υποχρεωτική εμπλοκή του θιγόμενου προσωπικού σε αναίτια (δικαστικά) έξοδα.

Ωστόσο, θεωρούμε ότι βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη, πλην ενδιαφέρουσα συγκυρία: το μεν Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, προς το οποίο επίσης αποστέλλεται το παρόν, έχει ενεργοποιήσει ιδιαίτερα σημαντικές διαδικασίες στο πλαίσιο επικαιροποίησης του ΚΝΥΑΕ, ενώ εσείς, μόλις πρόσφατα, αποδείξατε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνος ότι έχετε αντιληφθεί την πολύ κακή ψυχική κατάσταση και το γενικότερα χαμηλό ηθικό που επικρατεί στις ΕΔ, ως αποτέλεσμα της «υπερβολικής μέριμνας» με την οποίαν το προσωπικό ήρθε αντιμέτωπο ιδίως την τελευταία διετία.

Αν και προσεχώς θα επανέλθουμε σε θέματα συνθηκών εντός των ΕΔ προκειμένου να σας μεταφέρουμε όσο το δυνατόν ακριβέστερα το κλίμα που υπάρχει, θεωρούμε ότι με το παρόν έγγραφο μπορείτε να αντιληφθείτε ότι η έλλειψη μέριμνας στις ΕΔ έχει φτάσει δυσθεώρητα ύψη. Ζούμε σε μια εποχή όπου καθίσταται αποδεκτό από την επιστημονική κοινότητα και μάλιστα με αυξανόμενη τάση, το πόρισμα ότι ακόμα και αυτοάνοσες παθήσεις σχετίζονται με το άγχος, τις στεναχώριες κλπ [ενδεικτικά, ως σχετικό (δ)].

Το γεγονός ότι στη χώρα μας δεν υφίσταται (ακόμα) σχετικό πλαίσιο, ενώ παράλληλα η Υπηρεσία δεν μπαίνει καν στη διαδικασία να ζητήσει την επαγγελματική ικανοποίηση των στελεχών, δημιουργεί περαιτέρω συνθήκες επιβάρυνσης της υγείας των στελεχών. Ως εκ τούτου θεωρούμε αδιανόητο να μην τηρούνται οι διαδικασίες σε τόσο κρίσιμο επίπεδο, όσο τα θεμέλια του νόμου (ΑΙΦ) και, γενικά, να μην εξετάζονται καν τυχόν ευθύνες της Υπηρεσίας στα θέματα υγείας των στελεχών, πόσο μάλλον όταν έχουν ήδη υπάρξει έως και δικαστικές αποφάσεις που αναγνωρίζουν την εμφάνιση δυσμενών επιπτώσεων έως και πολλά έτη μετά.

Κατόπιν των ανωτέρω, σας παρακαλούμε για:

              α.   Τη μέσω ΓΕ έκδοση Διαταγών για πιστή τήρηση των διατάξεων του νόμου και την άμεση θέσπιση αυστηρών διαδικασιών τήρησης Ατομικών Ιατρικών Φακέλων για το σύνολο του στρατιωτικού προσωπικού.

              β.   Άμεση επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς [ν.4609/2019 (Α΄ 67)] με την κατάργηση του απάνθρωπου μέτρου των απολύσεων και την ανάκληση όλων των σχετικών διοικητικών πράξεων που έχουν εκδοθεί όλο το διάστημα από την ψήφιση του ν.5018/2023.

              γ.   Την εναρμόνιση του σχετικού υποδείγματος (27) του ΣΥΑ ΥΠΕΘΑ 2022, τόσο με το ισχύον κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο, όσο και ως προς την Εγκύκλιο υπ’ αριθμ. 91262/2023 του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με θέμα «Εγκύκλιος – Τήρηση Ατομικού Ιατρικού Φακέλου Εργαζομένων».

              δ.   Τη διασύνδεση (online πρόσβαση) των ιατρικών αποτελεσμάτων των τακτικών, περιοδικών και εκτάκτων υγειονομικών εξετάσεων των στελεχών με την ανωτέρω διαδικασία και πάντα υπό την αυστηρή τήρηση του απορρήτου.

              ε.    Την άμεση επαναφορά των Γ.ΝΟ.Π.Σ..

              στ.  Την άμεση έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου η οποία να καθιστά ανενεργή κάθε πρόβλεψη συνυπογραφής (ήτοι κατά το νόμο, λήψη γνώσης) από μη έχοντες λόγο γνώσης επί ιατρικών θεμάτων (με αφορμή το παράδειγμα του παραρτήματος 27 στο ΣΥΑ ΥΠΕΘΑ 2022).

Το δε, Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης παρακαλείται όπως λάβει υπόψιν τα ανωτέρω ως προς την αυστηροποίηση του ελεγκτικού πλαισίου (εσωτερικά και εξωτερικά) και των υποχρεώσεων του εργοδότη στο πλαίσιο της θέσπισης νέου πλαισίου περί την ΥΑΕ.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία. 

Οι κ.κ. βουλευτές της Βουλής των Ελλήνων, προς τις/τους οποίες/ους κοινοποιείται το παρόν, παρακαλούνται για την ανάδειξη  του θέματος, δια του κοινοβουλευτικού ελέγχου.